Ιστορικά λάθη Αρχιεπισκόπων
Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου
Στις 23 παρελθόντος Οκτωβρίου συμπληρώθηκαν ογδόντα χρόνια από την εκδημία του Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου Παπαδοπούλου, (1868-1938). Ήταν σπουδαίος επιστήμονας, με έντονη προσωπικότητα και με ιεραποστολικό ζήλο. Όμως η Αρχιεπισκοπία του σφραγίστηκε από ένα σοβαρότατο ιστορικών διαστάσεων, εκκλησιαστικό λάθος. Πρόκειται για τη συμβολή του στη διαμόρφωση του Κανονικού εξαμβλώματος, που διέπει τις Μητροπόλεις των Νέων Χωρών και που ταλανίζει και φαίνεται ότι θα ταλανίζει ακόμη για χρόνια την Εκκλησία της Ελλάδος.
Στο βιβλίο του για την Πράξη του 1928 ο από Σεβαστείας Μητροπολίτης Πριγκηποννήσων Δημήτριος γράφει για τη στάση του Αρχιεπισκόπου της Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Ελλάδος Χρυσοστόμου: « Η Έκθεση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Παιδείας της Βουλής, φιλοξενεί επωνύμως… την επί του θέματος των Νέων Χωρών ΒΑΡΥΝΟΥΣΑ δια την Ελληνική τότε Πολιτεία γνώμη του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Καθηγητού Ιστορίας Χρυσοστόμου Παπαδοπούλου, ΤΟΥ ΚΑΙ ΕΜΠΝΕΥΣΤΟΥ άλλωστε, του τρόπου της υπό κοινοβουλευτική συζήτησι νομοθετικής επιλύσεως του θέματος των Νέων Χωρών» (Σημ. Ο τονισμός του γρ.).
Σημειώνεται ότι ο «εμπνευστής» αυτής της λύσης Αρχιεπίσκοπος ενήργησε ΕΡΗΜΗΝ της Ιεραρχίας. Όπως γράφεται στο πόνημα του Αρχιμ. Θεοκλήτου Στράγκα «Εκκλησίας Ελλάδος Ιστορία εκ πηγών αψευδών, 1817 – 1967». Ενώ ο Αρχιεπίσκοπος είχε καταθέσει την «έμπνευσή» του για τις Νέες Χώρες τον Μάιο του 1928, η Ενδημούσα Σύνοδος συνήλθε στις 8 Ιουνίου 1828, «κατόπιν απροόπτου γεγονότος, το οποίο επληροφορήθησαν οι εν Αθήναις ελθόντες και αναμένοντες την ημέραν της συνελεύσεως της Ιεραρχίας, ήτοι την 11 Ιουνίου 1928 και το οποίον προυξένησε και εις την Ιεράν Σύνοδον και εις αυτούς απορίαν άμα και ανησυχίαν. Συνίστατο δε το γεγονός τούτο εις την κατάθεσιν εν τη Βουλή νομοσχεδίου περί της εκκλησιαστικής διοικήσεως των εν ταις Νέαις Χώραις της Ελλάδος Μητροπόλεων του Οικουμενικού Πατριαρχείου». Η Σύνοδος πήρε απόφαση και απέστειλε έγγραφο υπόμνημα με το οποίο διαμαρτυρόταν ότι η Πολιτεία ενήργησε «άνευ προτέρας συνεννοήσεως μετά της επισήμου Εκκλησίας, ήτοι της Δ. Ιεράς Συνόδου ΜΗΔΟΛΩΣ ΖΗΤΗΘΕΙΣΗΣ ΤΗΣ ΓΝΩΜΗΣ ΑΥΤΗΣ». ( Σημ. Ο τονισμός του γρ.). Το υπόμνημα καθυστέρησε να φτάσει στη Βουλή, διότι αρνιόταν να το υπογράψει ο Αρχιεπίσκοπος! Τελικά η Σύνοδος συνήλθε και ο Αρχιεπίσκοπος προσπάθησε να καλύψει το ατόπημά του, λέγοντας, μεταξύ των άλλων, την ανακρίβεια, όπως απεδείχθη επί της Πατριαρχείας του κ. Βαρθολομαίου, ότι «είναι σταθερά και αμετάτρεπτος η απόφασις του Πατριαρχείου και πάντων ανεξαιρέτως των εχόντων γνώμην επί του ζητήματος τούτου ΝΑ ΔΙΑΤΗΡΗΘΗ ΕΣΤΩ ΚΑΙ ΣΚΙΩΔΗΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΥ ΕΠΙ ΤΩΝ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΝ ΑΥΤΟΥ». (Σημ. Ο τονισμός του γρ.).
Ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος υπέγραψε συμφωνία με τον πρωθυπουργό Αλ. Τσίπρα ΕΡΗΜΗΝ της Ιεραρχίας, να απολυθούν από το Δημόσιο 10.000 κληρικοί και να δοθεί το σύνολο της εκκλησιαστικής περιουσίας στο κράτος έναντι αβέβαιων ανταλλαγμάτων. Πρόκειται για ιστορικών διαστάσεων εκκλησιαστικό, κοινωνικό και εθνικό ατόπημα, ανάλογο εκείνου του Χρυσοστόμου Παπαδοπούλου. Αν περάσει η συμφωνία στην Ιεραρχία η Εκκλησία της Ελλάδος θα υποστεί νέο οδυνηρό πλήγμα.-
